“Upcycling - ileri dönüşüm” benim çok sevdiğim bir kavram. Düşünsenize aslında gözden çıkardığınız ve hatta atacağınız
bir ürünü daha da keyifli ve çok sevdiğiniz bir ürüne dönüştürüyorsunuz. Bu uzaktan zor bir şey gibi gelse de aslında
kültürümüzde var. Eskiden evlerde çok örneği ile karşılaşabilirsiniz. Benim aklıma gelenlerden bazıları…
1. Yemekler hiç atılmaz hep dönüştürülürdü. Örneğin bizde “papara” adı verilen yemek, bayat ekmeklerin
“ileri dönüşmüş” halidir. Hatta sadece bayat ekmekler değil artık kemikler de kullanılır. Kemikleri haşlarsınız,
haşlama suyuyla ekmekleri yumuşatırsınız. Sarımsaklı yoğurt yapar üzerine dökersiniz ve kırmızı biberli tereyağ
ile servis edersiniz. Buna köfte de eklerseniz ev tipi iskender olur.
2. Hazır giyimin yaygın olmadığı zamanlarda kumaşlardan kıyafet dikilirdi ve tabii bazı kumaşlar kalırdı.
Bunlar da birbirleriyle birleştirilip harika yastık, yatak örtüsü ya da masa örtüsü olurdu.
Biz buna artık “patchwork” diyoruz.
3. Eskilerden en efsane “upcycling” örneklerinden biri de yağ kutularının saksılara dönüştürülmesidir.
Hele resim yeteneği olanların boyadıkları saksılar müthiştir.
Günümüzde de ticarleşen upcycling örnekleri ile karşılaşıyoruz. Mesela ben o eskiden kullanılan saten
yorganlardan yapılan çantaları çok beğeniyorum @maikaatelier. Aynı şekilde eski ev eşyalarının eskitme
ve boyama teknikleriyle müthiş şık tasarım eşyalara dönüşmesini çok seviyorum. “Upcycling” konusunda iki
sevgili dostumun çok başarılı çalışmaları var. Ekin Özgülşen ve @zehrasunal çok güzel işler yapıyorlar.
Ekin’ciğimin gazete ve dergi artıklarından yaptıkları ve Zeliha’cığımın kola/gazoz kapaklarından yaptıkları çok ilham verici
Sevgili @selmaakyoltasarım da kumaş ve boncuk artıklarından çok minnoş çantalar, takılar vs yapıyor.
Ayrıca çok ciddi endüstriyel ileri dönüşüm yapan kadınlar var. Hepsiyle büyük gurur duyuyorum.
Örneğin Biolive şirketini kuran sevgili @duyguyılmaz zeytin çekirdeklerini biyoplastiğe dönüştürüyor.
Yine BUGAMED Biyoteknoloji A.Ş. şirketini kuran @gamzekaramağden atık sığır tendonlarını atelokolajene
dönüştürüyor. Sevgili @ayşegülabacı defne dallarını yakıta dönüştürüyor @defnepelet. Hepsinin yolları açık
ve aydınlık olsun.
Ben “upcycling” konusunu çok önemsiyorum. Birincisi sürdürülebilirlik konusunun en önemli alanlarından biri.
İkincisi ise insanı gerçekten yaratıcı olmaya teşvik ediyor. Sonunda ortaya çıkanları gördükçe de daha çok motive
oluyor insan. Daha pek çok ileri dönüşüm projesi var. Bunları bilirsek daha çok kullanır ve destekleriz.
Ayrıca kendimiz de evde ileri dönüşebilecek artıkları değerlendirmeyi öğrenebiliriz. Sizin de örnekleriniz
varsa okumaktan mutluluk duyarız
